Ο χτύπος της καρδιάς μας έχει ρυθμό. Προχωράει ερήμην μας…. Συνεχίζει ανεξάρτητα απο τη βούλησή μας. Το νευρικό μας σύστημα λειτουργεί, χωρίς να το ελέγχουμε εξ ολοκλήρου.
Υπάρχει διαρκής “κίνηση” που δεν βλέπουμε ή δεν αντιλαμβανόμαστε.
Υπάρχει ακόμα, “κάτι” στον καθένα, που μας βάζει σε λειτουργία.
Μας κινητοποιεί το πρωί να ξυπνήσουμε, να ετοιμαστούμε να βγούμε στο δρόμο , να πάμε στην πρόβα ή το βράδυ να φτάσουμε στο θέατρο να βγούμε στη σκηνή, να επιστρέψουμε σπίτι και να συνεχίσουμε έχοντας φτάσει “κάπου”. Αυτό το “κάπου” θα αλλάξει την επομένη και θα συνεχίσει να ζει και να μεταλλάσσεται. Αλλά λειτουργεί και τη νύχτα. Ασυνείδητα.
Συνεχίζουμε και αναπνέουμε.
Υπάρχει διαρκής κίνηση, ρυθμός, ροή, για κάθε ζωντανό οργανισμό. Πάμε πάντα παρακάτω.
Ας ονομάσουμε αυτή τη λειτουργία η ΚΥΡΙΑ ΡΟΗ.
Η ΚΥΡΙΑ ΡΟΗ του καθένα διαγράφει μια πορεία στο χώρο και στο χρόνο. Καθώς κινείται η πορεία αυτή, συναντάει εμπόδια και εξωτερικές συνθήκες οι οποίες διαρκώς την εκτρέπουν, την ανακατευθύνουν και μεταλλάσουν την ποιότητά της. Είμαστε μετακινούμενοι απο τις εξωτερικές συνθήκες ενώ ταυτόχρονα ακούμε, ακολουθούμε και εξελισσόμαστε πάνω στη μοναδική Ροή μας! Στη σκηνή συναντιέται η πορεία του ενός με την πορεία του άλλου, και του άλλου και του άλλου…. και παρακολουθούμε την πορεία του καθένα να προχωράει καθώς μεταλλάσσεται έχοντας περάσει απο φανταστικές συνθήκες, έχοντας υπακούσει στην κατεύθυνση που πρότεινε ο σκηνοθέτης, έχοντας συναντήσει άλλους σε πορεία και έχοντας εκτραπεί απο ό,τι βρέθηκε στο δρόμο της. Στη συνέχεια κατεβαίνουμε απο τη σκηνή και συνεχίζουμε την πορεία μας για να γυρίσουμε σπίτι και να “πάμε παρακάτω”.
Για μένα ο Λειτουργικός ηθοποιός είναι αυτός που ακούει αυτή τη “συνέχεια”. Εκείνος που είναι ανοιχτός στο οτιδήποτε θα του συμβεί και θα μετακινηθεί από αυτό. Αυτός που επιτρέπει στις φανταστικές συνθήκες να αλλάζουν διαρκώς και απρόβλεπτα την “πορεία¨του. Εκείνος που διαθέτει τον οργανισμό του στο άγνωστο και αντιδράει στις συνθήκες ενώ ταυτόχρονα “ιππεύει” στη ροή του και δρά χωρίς να την παραβιάζει.
Αντ’ αυτού, ο ηθοποιός έχει την ανάγκη να νιώσει ασφάλεια στη σκηνή, να ελέγξει τί κάνει και πώς το κάνει. Να είναι σίγουρος πώς θα μεθοδεύσει το μονόλογό του, τα υποτιθέμενα συναισθήματά του και τις αντιδράσεις του. Να κάνει μια “χορογραφία” και να την ακολουθεί πιστά. Αυτός είναι ο κυρίαρχος λόγος που οι ηθοποιοί δεν επικοινωνούν μεταξύ τους και μένουν κλειστοί στη γυάλα της προσωπικής τους απόδοσης, Αυτή η ανάγκη της “εξασφάλισης” της σωστής απόδοσης , στερεί στους ηθοποιούς και το κοινό ,πολύτιμες στιγμές μέθεξης.
Ο ηθοποιός είναι ανάγκη να εγκαταλείψει το ταλέντο του και να εμπιστευτεί τον κρυμμένο εαυτό του. Εκείνον που ρέει χωρίς την επέμβαση του “ηθοποιού” , εκείνον που εμφανίζεται ως μοναδικότητα στις απρόβλεπτες στιγμές που χαρίζει η ύπαρξη αυτής της ζωτικής, “συνέχειας” – “ροής”.
Οι ηθοποιοί αγνοούμε πως υπάρχει κάτι πολύ ισχυρό το οποίο δυστυχώς δεν έχουμε μάθει να ακούμε και να εμπιστευόμαστε γιατί προτιμάμε να καθοδηγήσουμε εμείς την πορεία του ψυχισμού μας ή της πρόβας ή της παράστασης. Αλλά η καθοδήγηση αυτή προέρχεται απο εγκεφαλικές διεργασίες και απο την ανάγκη του σώματος να αισθάνεται την ασφάλεια ότι αυτό που κάνει είναι “καλό” . Οι διεργασίες αυτές έχουν τη μοίρα να είναι περιορισμένων και πολύ προβλέψιμων δυνατοτήτων. Το πολύτιμο στο θέατρο εμφανίζεται όταν δεν μπορείς να προβλέψεις τον ηθοποιό και ούτε ο ίδιος μπορεί να προβλέψει τον εαυτό του. Όταν όλος ο θίασος επικοινωνεί περιορίζοντας όσο το δυνατό περισσότερο την ανάγκη για ελεγχόμενες δράσεις και επιβολή ιδεών. Πολύ σπάνια βλέπουμε μια παράσταση όπου όλος ο θίασος “κινείται” προς έναν κοινό σκοπό , μεταφέροντας ένα κοινό μήνυμα.
Δημιουργείται λοιπόν η ανάγκη για έναν κώδικα επικοινωνίας ώστε η προπόνηση μέσα σ’αυτόν να δημιουργήσει μια ομάδα που να μπορεί να λειτουργεί χωρίς “αρχηγούς”, αλλά και χωρίς χάος, αφού οι κανόνες είναι εκεί για να την επαναφέρουν στον κοινό δρόμο.
Το “Flowing Through” είναι μια τεχνική προπόνησης του ηθοποιού που εκπαιδεύει το θίασο ή τον κάθε ηθοποιό ξεχωριστά, να ακούει σωστά και να παρασύρεται από αυτό που ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ. Να κινείται ψυχικά και σωματικά για να δράσει απο αυτό που ΗΔΗ ΥΠΑΡΧΕΙ. Υπάρχει στον ίδιο , Υπάρχει στη σχέση του με τον άλλον στη σκηνή, Υπάρχει όταν δύο ή παραπάνω ζωντανά σώματα συνυπάρχουν την ΙΔΙΑ ΣΤΙΓΜΗ ΣΤΟΝ ΙΔΙΟ ΧΩΡΟ. Είναι λοιπόν κάτι που δεν ορίζει ο ίδιος αλλά κάτι στο οποίο χρειάζεται να προπονηθεί να ακούει και να το εμπιστεύεται.
Το περιβάλλον, οι εξωτερικές συνθήκες, ο άλλος, η ομάδα, η ίδια η σκηνοθεσία, οι φανταστικές συνθήκες του έργου, το κείμενο και ο λόγος, η εσωτερική ροή του ηθοποιού, Η ΣΤΙΓΜΗ, και ό,τι του είναι ΑΓΝΩΣΤΟ, είναι αυτά που αν τα “ακούσει” και επιτρέψει σε αυτά να τον μετακινήσουν, θα μπορώ εγώ μετά ως θεατής να παρακολουθώ έναν ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΟ ΗΘΟΠΟΙΟ και ιδανικά έναν ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΟ ΘΙΑΣΟ.
ΤΟ “Flowing Through” προπονεί λοιπόν τον ηθοποιό , σε μονάδες ή μέσα στην ομάδα:
..να δρά πριν προλάβει σκεφτεί , και να εκτρέπεται “η κύρια ροή” του ανάλογα με το τί συναντάει χωρίς να επεμβαίνει εγκεφαλικά
2 ..να περιορίσει την ανάγκη να ελέγχει το τι θέλει να συμβεί…
‘Ενα συναίσθημα, ένας ψυχισμός ή το αποτέλεσμα μιας δράσης έχει αξία στο θέατρο μόνο όταν συμβαίνει ΕΡΗΜΗΝ ΜΟΥ,
χωρίς να τό’ χω καθοδηγήσει να συμβεί,
χωρίς να τό΄χω προκαλέσει με “το ταλέντο μου”.
Όταν δηλαδή με επισκέπτεται ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΑ.
Πώς όμως θα δημιουργήσω τις συνθήκες και θα επιτρέψω στον εαυτό μου να του συμβεί κάτι τέτοιο αν δεν προπονηθώ να ακούω και να παρασύρομαι απο ό,τι μου δίνεται;
Αν δηλαδή δεν “Ρέω Ανάμεσα” σε Ο,ΤΙ ΗΔΗ ΥΠΑΡΧΕΙ
και αν δεν διαθέσω τον ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΌ ΕΑΥΤΌ ΜΟΥ στις ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ.
Το Flowing Through είναι μια συνεχόμενη προπόνηση με σκοπό να αντισταθεί o ηθοποιός στην τάση του σώματος και ολόκληρου του ψυχο-νοητικο-σωματικού οργανισμού μας να θέλει να ασφαλίζεται , να εφησυχάζει μέσα στα κεκτημένα και να παράγει γρήγορο αποτέλεσμα και άρα επαναλαμβανόμενο και προβλέψιμο.
Σαν τεχνική δεν διεκδικεί καμία αισθητική θέση στο θέατρο, μιας και είναι μια διαρκής προπόνηση πάνω στην αναζήτηση μιας ποιότητας που ο ηθοποιός πολύ εύκολα παρακάμπτει για να αποδώσει αυτό που νομίζει σωστό. Προπόνηση για να αντισταθεί το “σώμα” του ηθοποιού στην τάση να ξεκουράζεται και να εφησυχάζει μέσα στα κεκτημένα….
Όσο ζω, “Ρέω Ανάμεσα” σε καταστάσεις και συνθήκες δοσμένες απο εξωτερικούς παράγοντες και άγνωστες σε μένα μιας και διαρκώς αλλάζουν. Το “Flowing Through” δε θέλει ταλέντο, θέλει ζωντανούς ανθρώπους με πειθαρχία και επιθυμία για ξεβόλεμα.
Το “Flowing Through” διδάσκεται σε τρεις ενότητες για να γίνει τελικά μία.
1) Το Flow Through Space είναι το κομμάτι της προπόνησης που αφορά το σώμα. Σε αυτό “φέρνουμε” την Κύρια Ροή στο χώρο μέσα απο πορείες και τροχιές , εξερευνώντας όλους τους πιθανούς συνδυασμούς συνύπαρξης και σύνδεσης με το χώρο και με τους άλλους. Εξερευνούμε τις αλληλεπιδράσεις των μετακινήσεων , τους συσχεττισμούς των σωματικών σχέσεων , τις “ιστορίες” που κουβαλάνε τα σώματα και τις αφηγούνται και μόνο που υπάρχουν. Τί σημαίνει για ένα σώμα να είναι μονάδα και τί να ανήκει κάπου. Πώς επηρεάζεται και δρά σε σχέση με το τί συμβαίνει “έξω” του. Το σώμα προπονείται να είναι διαθέσιμο και εύκαμπτο για όλες τις συνθήκες στις οποίες θα βρεθεί και σε όλες τις ποιότητες ύπαρξης που θα συναντήσει ώστε να μετακινείται απο αυτές και όχι απο τον εγκέφαλό του . Τί σημαίνει για το σώμα να αναπτύσσει προσωπική σχέση με το τί συμβαίνει γύρω του και να δρά πριν επιβεβαιώσει την ορθότητα της σκέψης του. Να γίνει πραγματικά παρορμητικό και να αφήνεται σε αυτό που διαρκώς μεταβάλλεται. Το κυριότερο όμως , να ακούει τον ίδιο του τον προσωπικό ρυθμό , να εμπιστεύεται τη ροή του και να μην παραβιάζει την πραγματική ορμή της στιγμής που τον κινεί να “πάει παρακάτω”. Ταυτόχρονα προπονούμε το κινησιολογικό του λεξιλόγιο για να μπορεί να ανταποκρίνεται σε όλο το εύρος (ακραίο ή μή) των συνθηκών που θα προκύψουν.
2) Το Flow Through the Moment είναι το κομμάτι της εκπαίδευσης που ασχολείται περισσότερο με την καθεαυτώ επικοινωνία μεταξύ δύο προσώπων . Πώς ακούμε αντί να κάνουμε πως ακούμε. Πώς “προχωράει” και “κινείται” ο ψυχισμός και η συμπεριφορά μας στη συνύπαρξη με τον άλλον. Πώς ο άλλος και η παρόρμηση και συμπεριφορά του γίνεται το καύσιμο για να προχωρήσω και πώς σταματάω εγώ να κατευθύνω εκεί που θέλω τη σχέση. Πως είμαι στ’ αλήθεια στη στιγμή . Πώς παύω να είμαι μηχανικός αλλά πραγματικά ζωντανός στη στιγμή. Πως θα είμαι απρόβλεπτος χωρίς όμως να χάνω τον έλεγχο. Πώς εμπιστεύομαι και αφήνω την παρόρμηση να με κατευθύνει. Πώς οι φανταστικές συνθήκες με μετακινούν χωρίς εγώ να επιβάλλομαι σ’ αυτές . Πώς ευαισθητοποιούμαι στις μικροψυχικές μετακινήσεις και τις παρακολουθώ. Πώς απλά ΑΝΤΙΔΡΩ σε αυτό που ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ . Όλα αυτά λέγονται εύκολα αλλά είναι πολύ δύσκολα να επιτευχθούν . Το Flow Through the Moment στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην τεχνική Meisner αλλά προσαρμοσμένη στις ανάγκες του Flowing Through. Επικεντρωνόμαστε στο πώς μπορούμε να ζούμε απο στιγμή σε στιγμή , στο πώς δηλαδή γινόμαστε απλά Λειτουργικοί. Μόλις ο ηθοποιός είναι έτοιμος και μπορεί πια να ζεί στη στιγμή, ξεκινάει η εξερεύνηση των σχέσεων μέσα απο σκηνές έργων και οι πρώτες δοκιμές μέσα σε αυτές. Εδώ αρχίζει η προσωπική σχέση με τα λόγια η οποία χρειάζεται την ενότητα Flow Through Words για να γίνει κατανοητή.
3) Flow Through Words . Στην ενότητα αυτή εξερευνούμε τη σχέση μας με τα λόγια. Είναι η πιο θεμελιώδης δουλειά για τον ηθοποιό, η αρχή της επικοινωνίας με το κείμενο.
Πώς το κείμενο γίνεται «ο άλλος» και πώς ανοίγουμε στα ερεθίσματα που εκείνο δίνει χωρίς εμείς να του επιβαλλόμαστε με τις προθέσεις μας που είναι πάντα πιο περιορισμένες ,απο εκείνο που θέλουν να πούν οι λέξεις. Πώς δημιουργούμε τις συνθήκες ωστέ να μή «δώσουμε» εμείς στις λέξεις όπως συνηθίζουμε αλλά να τις ακούσουμε όπως αυτές μας προτείνουν την κάθε στιγμή. Είναι αυτές και η ροή τους που θα μας μετακινήσουν. Όχι εμείς , εκείνες . Πώς ανοίγω την προσωπική μου σχέση με τα νοήματα και επιτρέπω στον κρυμμένο εαυτό μου να συνομιλήσει μαζί τους και όχι η επιφανειακή λογική μου που νομίζει πως “με γνωρίζω” ολόκληρο. Πώς ξανανακαλύπτω λέξεις και νοήματα που νομίζω πως κατέχω. Μία πολύ δύσκολη ,επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία την οποία θα φωτίζουμε με σκοπό να κοιτάμε προς τα κεί ακόμα και αν δεν πετυχαίνουμε το ζητούμενο κάθε φορά.
In a state of inner silence
that allows the right action to emerge
at the right moment
© All rights reserved 2023-2024 Stefania Goulioti
All texts by: Elena Panayides (editor & writer)
